Hallo Frans, anderen,

Een leuk interview. Het is mooij om te zien hoe sommige boeken standaardwerken worden.

Ik vind het erg jammer om te realiseren dat standaardwerken a la dat van Knuth anno tegenwoordig niet meer geschreven kunnen worden. Het is een paradoxale situatie: moderne software e.d. maakt het makkelijker dan ooijt om technische boeken te schrijven: het maken van grafieken, figuren, wiskundige notaties, etc, het is allemaal makkelijker dan ooijt te voren en in veel gevallen te realiseren met gratis software. Maar tegelijkertijd zijn uitgevers niet langer bereid om geld uit te geven aan (goede) tekstboeken. Het ergste is nog dat de universiteiten van tegenwoordig ook niet meer bereid zijn om hun personeel de tijd te gunnen voor het schrijven van goede tekstboeken. Vroeger was het echt een enorm krachtig punt op je CV als je kon zeggen dat je een tekstboek had geschreven. Sterker nog, op sommige universiteiten was het een voorwaarde voor promotie en/of vaste aanstelling. Ik draaij nu meer dan 10 jaar mee in het academische wereldje, en personeelsevaluaties anno nu gaan alleen maar over hoeveel papers je hebt geschreven en hoeveel gesponsorde projecten je hebt binnengehaald. Onderwijs is een "noodzakelijk kwaad" waar men bij voorkeur zo min mogelijk tijd aan moet besteden.

Het resultaat is in mijn vakgebied dat er een klein aantal standaard-tekstboeken zijn, die allemaal stammen uit de jaren '70. Nieuwere tekstboeken zijn van een beduidend lager niveau en zijn vooral kwalitatief om te huilen: een willekeurige prof heeft collegeaantekeningen van 15 jaar opgestuurd naar een uitgever, de uitgever stuurde het door naar een typgeit in India, en het resultaat is een tekstboek met foute formules, rammelende zinnen, slechte uitleg, kortom, tekstboeken die niet werken, omdat ze niet geschikt zijn voor zelfstudie.

Maar ik weet ook van de gevaren van de digitale technologie. Uitgeverij Springer heeft het aangedurfd om een standaardwerk in 5 delen uit te geven over kernreactorfysica, ik geloof in totaal meer dan 2500 pagina's. Te koop voor de som van om en nabij de 1500 E voor de hele zwik. Om klanten van anno nu tegemoet te komen kreeg je de PDF meegeleverd met de gedrukte boeken, met een kopieerbeveiliging. En ja, die kopieerbeveiliging werkt niet en je kan dus nu de PDF gratis downloaden als torrent en weet ik veel wat. En op vrijwel elke universiteit waar ik kom zie ik deze (illegale) PDFs opduiken. Ik waarschuw de studenten altijd dat zij het ook niet leuk zouden vinden als een ander hun spullen jat, maar het maakt allemaal maar weinig indruk. En reken maar dat Springer de volgende keer wel twee keer nadenkt voor ze weer aan een dergelijk project beginnen.

Nou ja. We zien wel weer. Om met een collega te spreken: "Je moet de studenten niet te goed opleiden, want voor je het weet zijn ze slimmer dan wij en dan zitten wij zonder werk." Lang leve slechte tekstboeken!